روغن های گیاهی، شناخت روغن ها، وبلاگ
روغن بادام زمینی چیست؟ 19 خاصیت آن برای زیبایی و سلامتی بدن
روغن بادام زمینی به دلیل طعم ملایمی که دارد یکی از روغن های محبوب در پخت و پز به شمار می آید و گزینه خوبی برای سرخ کردن است. خواص روغن بادام زمینی و مضرات آن از جمله نکات مهمی است که باید بدانید. در غذاهای آسیایی اغلب از این روغن برای آشپزی استفاده می کنند. انواع مختلفی از روغن بادام زمینی در بازار عرضه می شود. در این مقاله از بکرینا سعی داریم شما را بیشتر با خواص روغن بادام زمینی آشنا کنیم، پس با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
روغن بادام زمینی چیست؟
روغن بادام زمینی که به روغن آراچیس نیز معروف است، از دانه های بادام زمینی به دست می آید. خواص روغن بادام زمینی با خواص دانه های آجیلی بادام زمینی برابری می کند. این روغن سرشار از فیبر، مواد معدنی، انواع ویتامین ها و پروتئین های گیاهی می باشند. از آنجا که روغن بادام زمینی منبع خوبی از چربی های مفید مانند چربی های اشباع شده و اشباع نشده است، می تواند ضامن سلامتی باشد. زیرا یکی از بخش های مهم در هر رژیم غذایی، اسیدهای چرب آن است که بیشتر چربی های موجود در بادام زمینی اسیدهای چرب اشباع نشده می باشد که جز چربی های سالم به شمار می روند.
طبق تحقیقات انجمن قلب آمریکا، مصرف چربی های اشباع نشده به جای چربی های اشباع و ترانس، سطح کلسترول خون فرد را بهبود می بخشد، در نتیجه خطر بیماری قلبی و سکته در افراد مصرف کننده این چربی ها کاهش می یابد. از مهم ترین کاربرد های این روغن می توان به استفاده از آن در آشپزی اشاره کرد. روغن مورد نظر این مقاله برای سرخ کردن، تفت دادن و افزودن یک عطر و طعم خاص به غذاها استفاده می شود.
انواع مختلفی از این روغن وجود دارد که بیشتر آنها طعم ملایم یا خنثی دارند و به ندرت نوع طعم دار آن یافت می شود. البته اگر دانه های بادام زمینی بو داده شود، روغن به دست آمده از آنها طعم دار می باشد و برای افزودن عطر و طعم به غذاها، بعد از پخته شدن اضافه می شود.
روغن بادام زمینی به دلیل دود بالایی که دارد، گزینه بسیار مناسبی برای سرخ کردن است. نقطه دود این روغن دمای 435 درجه فارنهایت یا 231 درجه سانتیگراد است. نقطه دود یعنی دمایی که اگر روغن به آن درجه از دما برسد، شروع به سوختن و تجزیه شدن می کند که این امری مهم و خطرناک در روغن ها است. اگر نقطه دود یک روغن بالاتر از 190 درجه سانتیگراد باشد، می تواند بیشتر از یکبار برای سرخ کردن استفاده شود ولی اگر روغنی به دمای نقطه دود خود برسد و شروع به سوختن کند، ترکیبات سرطان زا تولید می کند. این روغن با نقطه دود بالا می تواند دمای لازم برای سرخ شدن بیشتر غذاها را فراهم کند.
ارزش غذایی روغن بادام زمینی
ارزشیابی عناصر زیر بر اساس هر یک قاشق غذاخوری می باشد:
| عناصر | مقدار |
| کالری | 119 |
| چربی کل | 14 گرم |
| چربی اشباع نشده | 2/6 گرم |
| چربی اشباع شده | 2/3 گرم |
| چربی پلی غیر اشباع | 4/3 گرم |
| ویتامین E | 11% از RDI |
| فیتواسترول ها | 27/9 میلی گرم |
انواع روغن بادام زمینی
امروزه در بازار انواع مختلفی از روغن بادام زمینی مانند روغن بادام زمینی تصفیه شده، خالص و یا مخلوط این روغن با دیگر روغن های گیاهی وجود دارد. هرکدام از این روغن ها، خواص پخت و پز خاصی داشته و طعم ویژه ای به غذاها می دهند. در ذیل، انواع این روغن ها را بررسی می کنیم:
روغن تصفیه شده
رایج ترین نوع روغن بادام زمینی بوده و برای پخت و پز غذاها استفاده می شود. این روغن را تصفیه می کنند تا طعم و رنگ آن را از بین ببرند، و آن را به یک روغن پخت و پز کاملا سبک با طعم خنثی تبدیل کنند. فرآیند تصفیه مواد آلرژی زای بادام زمینی را نیز از بین می برد و آن را برای کسانی که به این دانه های آجیلی آلرژی دارند، ایمن می کند.
روغن ویرجین یا فشرده سرد
این نوع روغن تصفیه نشده است و بسیاری از طعم ها و رایحه های طبیعی خود را حفظ می کند. حتی این روغن که بکر بوده و کمی عطر و طعم دار است، می تواند به عنوان یک روغن با طعم خنثی به کار برده شود، یعنی طعم آن نیز بر طعم سایر مواد مورد استفاده در تهیه غذا تاثیر نمی گذارد.
روغن از نوع دانه های بادام زمینی بو داده
دانه های بادام زمینی را می توان قبل از استخراج روغن آن تف داد تا طعم روغن نیز شبیه بادام زمینی بو داده شود، غلیظ و به رنگ قهوه ای – طلایی تیره درآید. این روغن به جای استفاده در پخت و پز، بیشتر برای طعم دادن به انواع غذاها و سالادها استفاده می شود. یعنی می توان آن را به غذا بعد از پختن یا به انواع سس ها، دسرها و سالادها اضافه کرد.
مخلوط روغن بادام زمینی
در برخی موارد روغن بادام زمینی را با روغن های ارزان تر مانند روغن سویا مخلوط می کنند تا مقرون به صرفه تر شود. این روغن معمولاً با روغن هایی مخلوط می شود که دارای نقطه دود بسیار بالایی باشند تا کیفیت عالی سرخ کردن آن حفظ شود.
خواص روغن بادام زمینی برای سلامتی
1- کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی
روغن بادام زمینی حاوی چربی های اشباع نشده مانند اسید اولئیک است که مصرف این چربی ها می تواند برخی از عوامل خطر مرتبط با بیماری های قلبی را کاهش دهد. یک مطالعه نشان داد که خوردن این چربی ها به جای چربی های اشباع می تواند سطح کلسترول مضر (LDL) و تری گلیسیرید را در خون و سایر منابع غنی از چربی های غیر اشباع کاهش دهد. چربی های غیر اشباع بیشتر در دانه های آجیلی، آفتابگردان و بذر کتان یافت می شود.
2- مناسب برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2
مطالعات نشان می دهد روغن بادام زمینی برای بیماران دیابتی عالی است. زیرا این ماده حاوی چربی های اشباع نشده بیشتری نسبت به چربی های اشباع شده است که سطح قند خون را در بدن تنظیم می کند. مطالعه ای منتشر شده در مجله Lipids in Health and Disease، نشان می دهد اسید اولئیک، افزایش تولید انسولین را به همراه دارد. از آنجایی که روغن بادام زمینی سرشار از اسید اولئیک است، می تواند علائم دیابتی افراد مبتلا به دیابت نوع 2 را بهبود بخشد. یافته ها نشان می دهد این روغن در کاهش خطر دیابت نوع 2 در زنان مفید است.
3- تنظیم سطح کلسترول در خون
4- منبع ویتامین E
این ویتامین یکی از ویتامین های محلول در چربی است و فواید زیادی برای سلامتی دارد. لازم به ذکر است که این ویتامین دارای خواص آنتی اکسیدانی است و می تواند از بدن در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد محافظت کند. مشخص شده است که افزایش رادیکال های آزاد در بدن با بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی، سرطان و یا تخریب ذهنی مربوط به سن همراه است.
همچنین مطالعات نشان داد افرادی که بیشترین مقدار ویتامین E را نسبت به باقی افراد مصرف می کنند، 17٪ کمتر در معرض آب مروارید چشم قرار می گیرند. از طرف دیگر این ویتامین در تشکیل گلبول های سفید خون نیز مهم است که این امر به تقویت سیستم ایمنی بدن نیز کمک می کند.
5- ماساژ درمانی
اگر از مشکلات مفصلی رنج می برید ماساژ با روغن بادام زمینی چاره کار است و می تواند به درمان دردهای مفصلی و عضلانی کمک کند. این روغن را باید روزانه با روغن حامل ترکیب و استفاده کرد تا به مرور زمان شاهد نتایج خوب آن باشید. این یکی از بهترین کاربردهای روغن بادام زمینی برای کمک به آرامش شما و بهبود درد مفاصل می باشد.
6- بهبود گردش خون
اسید لینولئیک به مقدار غنی در روغن بادام زمینی وجود دارد که این امر به تحریک پروستاگلاندین ها کمک می کند. پروستاگلاندین ها به بسیاری از عملکردهای مهم بدن از جمله انقباض، انبساط عروق به روش صحیح و جریان خون مناسب کمک می کنند.
7- فشار خون را کاهش می دهد
چربی های اشباع نشده موجود در روغن بادام زمینی برای کاهش سطح فشار خون بالا بسیار ایده آل است که این به جلوگیری از خطرات بیماری های قلبی هم کمک می کند. در روغن بادام زمینی ماده ای به نام رزوراترول وجود دارد که این ماده در بدن می تواند هورمون هایی که رگ های خونی را تحت تاثیر قرار می دهند و مشکلاتی نظیر انقباضات عضلانی را به وجود می آورند را خنثی کند که این عملکرد نیز باعث کاهش فشار خون می شود.
8- مناسب برای ورزشکاران
استفاده از پروتئین ها برای ورزشکاران بسیار امر مهمی می باشد. سطح غنی پروتئین در روغن بادام زمینی همان چیزی است که ورزشکاران دنبال آن می گردند و به دستیابی هدفشان کمک می کند. داشتن مقادیر متوسط روغن بادام زمینی در وعده های غذایی به طور روزانه، بدن را تقویت و عضله سازی می کند.
9- جلوگیری از خطر ابتلا به سرطان
روغن بادام زمینی حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان است که احتمال بسیاری از انواع سرطان را کاهش می دهد. زیرا آنتی اکسیدان ها با رادیکال های آزاد در بدن، مبارزه می کنند و اثرات استرس اکسیداتیو بر روی سلول های پیر را کاهش می دهند. همچنین در مطالعات نشان داده شده که چربی ها و ترکیبات موجود در روغن بادام زمینی اثرات ضد سرطان دارد. فیتواسترول به ویژه بتا-سیتوسترول موجود در روغن بادام زمینی توانایی جلوگیری از مبتلا شدن به سرطان پستان، پروستات و روده بزرگ را دارد.
10- درمان آرتروز
خاصیت ضد التهابی روغن بادام زمینی برای درمان بیماران مبتلا به آرتروز مفید است. قرار دادن روغن بادام زمینی در رژیم غذایی روزانه می تواند به کاهش التهاب مفصل و تسکین درد کمک کند. ویتامین E موجود در این روغن نیز باعث تقویت استخوان ها و محافظت از آنها در برابر اختلالات مفصلی می شود.
11- مناسب برای محصولات آرایشی
روغن بادام زمینی ماده رایج بسیاری از محصولات آرایشی و زیبایی است. این ماده به دلیل خاصیت مرطوب کنندگی غنی معروف است و اغلب برای تهیه لوسیون بدن، مرطوب کننده ها، نرم کننده مو، مرهم لب و حتی رژ لب استفاده می شود. روغن بادام زمینی در صورت ترکیب با سایر مواد می تواند درخشش طبیعی پوست و مو را برای شما ایجاد کند.
خواص روغن بادام زمینی برای پوست
1- پیشگیری و درمان آکنه
اگر از آکنه رنج می برید و می خواهید به طور طبیعی از شر آن خلاص شوید، استفاده از روغن بادام زمینی را برای ترمیم پوست شروع کنید. زیرا این روغن حاوی ویتامین E می باشد که برای شادابی و سلامت پوست بسیار مفید است. استفاده از روغن بادام زمینی برای درمان آکنه بسیار ساده می باشد.
تنها کاری که شما باید انجام دهید این است که چند قطره روغن بادام زمینی با 2-3 قطره آب لیمو را ترکیب کنید، سپس یک تکه پنبه آغشته به مخلوط را برداشته و حدود 5-10 دقیقه روی صورت خود استعمال کنید و بعد صورت خود را با آب گرم بشویید. برای دریافت بهترین نتیجه، باید روزی یکبار از آن استفاده کنید. این ماسک نه تنها پوست را التیام می بخشد بلکه از التهاب آن و از ایجاد جوش های سرسیاه جلوگیری می کند.
2- به تاخیر انداختن علائم پیری
یکی از فواید مهم روغن بادام زمینی در پوست، خاصیت ضد پیری آن است. ویتامین E روغن بادام زمینی باعث کاهش و تأخیر علائم پیری مانند لکه های تیره، چین و چروک می شود. برای استفاده از روغن بادام زمینی برای صورت، تنها کاری که باید انجام دهید این است که چند قطره روغن را برداشته و مرتباً روی صورت خود ماساژ دهید. این کار پوست را مرطوب کرده و ظاهری جذاب به صورت می بخشد.
3- آبرسانی و تغذیه لب ها
ماساژ لب ها با روغن بادام زمینی یکی از بهترین راه ها برای تأمین تغذیه لب ها است. این روغن غنی از ویتامین E می تواند رنگ لب را روشن کرده و رنگ صورتی طبیعی را به آن ها ببخشد. حتی می توانید از روغن بادام زمینی به عنوان مرهم لب استفاده کنید تا از پوست شدن آن ها جلوگیری کند.
خواص روغن بادام زمینی برای مو
روغن بادام زمینی حاوی مقداری اسیدهای چرب و ویتامین ها است که می تواند برای سلامت موهای شما معجزه کند. ویتامین E یکی از اجزای اصلی موجود در این روغن است که به شما در تغذیه و تقویت کننده مورد نیاز فولیکول های مو کمک می کند. از طرف دیگر اسید اولئیک، اسید پالمیتیک و اسید لینولئیک موجود در این روغن نیز می تواند برای ترمیم آسیب و تقویت رشد مو مؤثر باشد. در ذیل به برخی دیگر از مزایای شناخته شده روغن بادام زمینی برای مو اشاره کردیم.
1- نرم براق کردن موها
روغن بادام زمینی ارگانیک سرشار از ویتامین E می باشد که یک آنتی اکسیدان قوی است. این آنتی اکسیدان ها باکتری های مضر که باعث آسیب مو می شوند را از بین می برند و ریشه مو را تقویت می کند. در نتیجه، وقتی از روغن بادام زمینی برای مو استفاده می کنید، به مرور موهای نرم و براقی خواهید داشت.
2- مناسب برای رشد مو
فواید روغن بادام زمینی برای مو بسیار زیاد است. این روغن شگفت انگیز ویتامین E ضروری مو را تأمین می کند که برای تقویت فولیکول های مو و کاهش آسیب آن ها بسیار مناسب می باشد. اسیدهای چرب و ترکیبات مفید موجود در این روغن برای ترمیم موهای آسیب دیده مفید است، در حالی که ماساژ این روغن روی پوست سر می تواند شوره سر را کاهش دهد، رشد موهای جدید را بیشتر کرده و از طاسی جلوگیری کند.
3- جلوگیری از ریزش مو
استفاده از روغن بادام زمینی برای مو به دلیل داشتن ترکیبات نرم کننده از گره خوردن مو جلوگیری می کند. در نتیجه مانع از ریزش مو هنگام شامپو و یا شانه زدن می شود. برخی معتقدند این روغن، منبع غنی از پروتئین است که می تواند ساختار مو را سالم نگه دارد.
4- رفع شوره سر
یکی از بهترین فواید روغن بادام زمینی برای مو، خاصیت ضد شوره بودن آن است. برای مصرف، شما می توانید روغن بادام زمینی را با 6 تا 10 قطره آب لیمو و 8 الی 10 قطره روغن درخت چای ترکیب کنید و آن را 2-3 ساعت قبل از استحمام به پوست سر استعمال کنید، سپس با شامپویی ملایم موها را شستشو دهید. این روش برای درمان شوره سر یکی از ساده ترین کارها و راهی بسیار موثر است.
5- سلامت پوست سر
محتوای ویتامین E روغن بادام زمینی به بهبود سلامت پوست سر و غلبه بر خشکی آن کمک می کند. در حقیقت، مطالعات علمی نشان می دهد که روغن بادام زمینی ممکن است عفونت های جدی پوست سر مانند پسوریازیس و درماتیت آتوپیک را درمان کند. همچنین تحقیقات نشان داده این روغن دارای خواص ضد التهابی است که برای درمان التهابات پوست سر بسیار مناسب می باشد.
نحوه مصرف روغن بادام زمینی برای موها
برای رفع موخوره ابتدا شما باید موهای خود را با شامپو بشویید. سپس موهای خود را تقسیم کنید و حدود 4 تا 5 قاشق غذاخوری روغن بادام زمینی را کمی با اصطکاک دو دست خود گرم کنید و به پوست سر خود استعمال کنید. هنگامی که پوست سر را با روغن پوشاندید، باقی روغن را به ساقه های مو خود بزنید. پوست سر خود را به آرامی ماساژ دهید و کلاه پلاستیکی بر روی سرتان بگذارید. بعد از یک ساعت می توانید روغن را با شامپویی ملایم بشویید.
نکاتی درباره روغن بادام زمینی
روغن بادام زمینی تصفیه نشده یا روغن بادام زمینی بو داده ممکن است برای افرادی حساسیت زا باشد ولی در روغن بادام زمینی تصفیه شده این مورد کمتر دیده شده، زیرا تمام ترکیبات آلرژی زا آن در فراید تصفیه از بین رفته است. مطابق یک قانون در FDA که در سال 2004 به تصویب رسیده است، روغن های تصفیه شده نمی توانند به عنوان ماده های غذایی حساسیت زا برچسب گذاری شوند.
در مورد ذخیره این روغن باید بدانیم که، یک ظرف روغن بادام زمینی اگر باز نشود، تقریباً یک تا دو سال تازه می ماند و حتماً روغن را در یک مکان تاریک و خنک نگهداری کنید تا طول عمر آن بیشتر شود. پس از باز کردن درب ظرف روغن یا استفاده از آن، باید حداکثر تا شش ماه مصرف و تمام شود.
همانطور که در اول مقاله گفته شد این روغن به علت نقطه دود بالا اگر برای سرخ کردن مواد غذایی استفاده شود، می تواند ذخیره شده و دوباره مورد استفاده قرار گیرد، در این صورت روغن استفاده شده را باید در ظرف در بسته، که هوا داخل آن نفوذ نکند قرار دهید و در یک مکان تاریک و خنک، ترجیحاً در یخچال نگهداری کنید و ذرات غذای سرخ شده را با کمک فیلتر از روغن جدا کنید تا روغن شما طراوت خود را حفظ کند. اما توجه داشته باشید که گرم شدن بیش از حد روغن بادام زمینی (بالاتر از نقطه دود آن) به طور قابل توجهی از طول عمر روغن می کاهد.
یکی دیگر از ویژگی های منحصر به فرد روغن بادام زمینی این است که طعم مواد غذایی سرخ شده در آن را جذب نمی کند، یعنی چندین نوع غذا را می توان به نوبت در یک ظرف حاوی روغن سرخ کرد، بدون اینکه طعم غذاها با هم مخلوط شود یا روغن با طعم یکی از آنها را به خود بگیرد. این روغن به همین دلیل، مورد علاقه آشپزهایی است که در مقیاس بزرگتر مثلا در رستوران ها و فست فودها مجبور به سرخ کردن تعداد بیشتری از مواد غذایی هستند، زیرا با استفاده از این روغن دیگر نیازی به تعویض روغن برای هر نوع غذا را ندارند.
روغن بادام زمینی را باید از فروشگاه های مطمئن خریداری کنید، برای آشنایی بیشتر با این روغن و سایر روغن های گیاهی و خوراکی و کسب اطلاعات دقیق تر در مورد نحوه خرید این روغن می توانید به سایت bekrina.com مراجعه فرمایید. این روغن می تواند نسبت به دیگر روغن های گیاهی پرهزینه تر باشد، بنابراین در خرید به سالم بودن آن دقت فرمایید، به ویژه نسبت به تاریخ انقضای آن مطمئن شوید.
مضرات روغن بادام زمینی برای سلامتی
اگرچه این روغن ممکن است فوایدی برای سلامتی داشته باشد اما برای برخی از افراد ممکن است معایبی نیز داشته باشد.
افرادی که به دانه آجیلی بادام زمینی حساسیت دارند به هیچ عنوان از این روغن استفاده نکنند. اما ممکن است برای برخی که به دانه بادام زمینی حساسیت ندارند نیز آلرژی زا باشد.
توصیه می کنیم حتما قبل از استفاده موضعی به مقدار زیاد از این روغن، دو قطره از آن را به محلی از پوست که در معرض دید نباشد تست کنید اگر بعد از 1 ساعت علائمی نظیر خارش، قرمزی، تاول، کهیر و … مشاهده نکردید با خیالی آسوده از این روغن استفاده کنید.
علائم آلژی زا دقیقا چند دقیقه پس از مصرف خوراکی یا موضعی پدیدار می شود که برای هر فرد متفاوت است. از برجسته ترین این علائم می توان به درد شکم، ناراحتی معده، حالت تهوع و یا استفراغ، اسهال، خارش در دهان، گلو، پوست، چشم ها، دست ها و سایر نواحی بدن، تنگی نفس و دشواری در تنفس و …. اشاره کرد.
این روغن سرشار از اسیدهای چرب ضد التهاب امگا 6 است. اگرچه این چربی برای بدن مفید است و آن را باید از رژیم غذایی دریافت کنیم، اما باید توجه داشت که در مصرف آن نباید زیاده روی کرد.
گرم شدن یا قرار گرفتن روغن بادام زمینی در معرض هوا، رطوبت یا نور خورشید می تواند باعث اکسید شدن آن شود که باعث تولید رادیکال های آزاد و بسیاری از ترکیبات مضر می شود که می تواند خطر ابتلا به بیماری های خاص را افزایش دهد.
آیا شما تا به حال از روغن بادام زمینی استفاده کرده اید؟ چه تجربه ای در زمینه خواص آن دارید؟ لطفا نظرات و پیشنهادهای خود را با کاربران بکرینا درمیان بگذارید.
منبع: webmd و healthline