برخی از افراد روغن مورچه برای ابرو را جهت پرپشت کردن ابروها استفاده میکنند درحالی که عده ای دیگر معتقدند این روغن برای کم پشت شدن بخش های زائد ابرو مؤثر است.
ما در این مقاله هر دو ادعا را کاملاً بی طرفانه بررسی می کنیم تا شما بتوانید با آگاهی کامل تصمیم بگیرید و اگر قصد استفاده از آن را داشتید با روشی ایمن این کار را انجام دهید.
آیا روغن مورچه ابروها را پرپشت میکند؟
گاهی روغن مورچه برای ابرو به عنوان یک راه حل برای پرپشت کردن آن معرفی میشود.
اما باید بدانید که ترکیبات این روغن همیشه یکسان و استاندارد نیست.
بررسی های آزمایشگاهی نشان داده که بخش اصلی ترکیبات روغن مورچه را اسیدهای چربی مثل اولئیک اسید، پالمیتیک اسید، لینولئیک اسید و مشتقاتی مثل اتیل اولئات به همراه کلسترول تشکیل می دهند.
The oil contained unsaturated fatty acid of 64.6%
ترجمه: این روغن دارای ۶۴٫۶٪ اسیدهای چرب غیراشباع بود. (pubmed)
این اسیدهای چرب بیشتر نقش نرم کننده و محافظ برای ساقه مو دارند.
این ترکیبات یک لایه محافظ روی مو ایجاد می کنند اما مسیر مشخصی برای فعال کردن یا بازسازی فولیکول، یعنی همان ریشه مو ندارند و نمی توانند مستقیماً باعث رشد موی جدید شوند.
پس اگر بعد از استفاده حس می کنید ابروهایتان پُرتر به نظر میرسند این موضوع به احتمال زیاد، به خاطر نرم و مرطوب شدن ساقه موها می باشد که درنتیجه آرایش منظم تری گرفته اند.
این حالت باعث میشود موها کمتر خشک و شکننده باشند و نور را بهتر بازتاب دهند که به پرتر دیده شدن مو کمک میکند؛ اما این به معنای افزایش واقعی تعداد تارهای مو یا ضخیم شدن ریشه آن ها نیست.
یک نکته مهم که باید به آن توجه کنید این است که در بعضی از نمونه های روغن مورچه برای ابرو مقداری فرمیک اسید یا ناخالصی های دیگر پیدا شده است.
این مواد می توانند پوست های حساس را تحریک کنند و باعث قرمزی یا خارش شوند.1
درنتیجه اگر هدف اصلی شما بهبود ظاهر و تقویت ابروهایتان است، روغن های گیاهی شناخته شده تر مثل روغن کرچک، روغن بادام تلخ یا روغن رزماری گزینه های مطمئن تر و ایمن تری هستند.
تقویت ابرو با روغن مورچه از نگاه تحقیقات
وقتی ادعای تقویت ابرو را دقیق تر بررسی کردیم شواهد علمی معتبری پیدا نشد.
تا امروز هیچ کارآزمایی بالینی معتبری روی انسان انجام نشده که ثابت کند روغن مورچه برای ابرو تراکم یا قطر موها را افزایش میدهد.
اجزای غالب روغن مورچه یعنی اسیدهای چربی مانند اولئیک اسید (Oleic Acid)، پالمیتیک اسید (Palmitic Acid) و لینولئیک اسید (Linoleic Acid)، توانایی فعال کردن مسیرهای حیاتی زیستی برای رشد مو را ندارند.
برای اینکه ابروها واقعاً پرپشت تر شوند، باید فاز رشد مو که به آن آناژن (Anagen) می گویند طولانی تر شود یا سلول های خاصی در ریشه مو به نام پاپیلای پوستی (Dermal Papilla) تحریک شوند؛ چنین اثری برای این ترکیبات در منابع علمی گزارش نشده است.
حتی فرمیک اسید که گاهی در برخی نمونه های روغن مورچه یافت می شود در مدل های حیوانی هم نتوانسته رشد مو را تحریک کند.
بنابراین علم مدرن پشتوانه ای جهت ادعای تقویت کنندگی روغن مورچه برای ابرو ارائه نمی دهد.
جایگزین های مطمئن تر برای تقویت ابرو
برای افرادی که به دنبال پرپشت تر شدن ابروهای خود هستند گزینه های ایمن و کاربردی زیر پیشنهاد میشوند:
روغن | توضیح و نکات |
روغن کرچک | سرشار از اسید ریسینولئیک؛ به نرم شدن و محافظت از ساقهٔ ابرو کمک میکند و ظاهر پُرتر ایجاد می کند. |
روغن بادام تلخ | حاوی اسیدهای چرب و ترکیبات معطر طبیعی؛ به تغذیه پوست اطراف ابرو و کاهش شکنندگی مو کمک میکند. |
روغن رزماری | رایحه گیاهی با ترکیبات آنتی اکسیدانی؛ میتواند محیط پوست را متعادل کرده و به درخشش بهتر ابرو کمک کند. |
روغن آرگان | غنی از ویتامین E و اسیدهای چرب ضروری؛ به بهبود سلامت و درخشش ابرو کمک می کند. |
روغن نارگیل | دارای اسید لوریک و خاصیت محافظتی؛ از خشکی و آسیب ساقه ابرو پیشگیری می کند و رطوبت را نگه می دارد. |
روغن کرچک با ایجاد یک لایه محافظ روی ساقه به حفظ رطوبت، افزایش درخشندگی و کاهش شکنندگی مو کمک میکند.2
روغن های دیگر مانند آرگان و بادام نیز با ویتامین E و اسیدهای چرب پوست اطراف فولیکول را تغذیه کرده و به استحکام ساقه می افزایند.
در مقابل روغن رزماری با بهبود گردش خون مویرگی پوست به سلامت فولیکول کمک میکند و روغن نارگیل نیز با نفوذ به ساقه، مانع از دست رفتن پروتئین مو می شود و به استحکام آن می افزاید.
روغن مورچه برای کاهش موهای زائد ابرو
در طب سنتی و بر اساس تجربه های رایج روغن مورچه به عنوان راهی طبیعی برای کندتر شدن رویش موهای زائد به خصوص در ناحیه بین ابروها مطرح میشود.
منطق پشت این روش این است که پس از برداشتن مو از ریشه (مثلاً با استفاده از بند، وکس ملایم یا موچین) منافذ پوست باز شده و فولیکول مو در دسترس تر است.
در این حالت ماساژ مقدار کمی از روغن مورچه روی پوست تمیز، امکان نفوذ بهتر مواد به ریشه مو را فراهم می کند تا اثرگذاری آن بیشتر شود.3
توصیه می شود این کار را برای چند شب متوالی بعد از شیو، مثلاً ۳ تا ۵ شب تکرار کنید و سپس به پوست استراحت دهید.
هدف اصلی از این روش حذف کامل موها نیست بلکه نازک تر کردن تدریجی آن ها و طولانی تر کردن فاصله بین نوبت های اصلاح است.
نتایج این روش معمولاً به آرامی ظاهر شده و در افراد مختلف متفاوت است.
یک ترکیب سنتی خانگی برای منظم کردن خط ابروها و رفع موهای زائد آن، ترکیب روغن رازیانه و روغن مورچه با نسبت 50-50 است.
In some regions of Iran, ant oil is traditionally used to prevent unwanted hair growth.
ترجمه فارسی: در برخی مناطق ایران روغن مورچه به طور سنتی برای پیشگیری از رشد موی ناخواسته به کار میرود.(pmc)
شواهد علمی برای روغن مورچه و کاهش موهای زائد بین ابرو
در یک مطالعه حیوانی کوتاه مدت محققان اثر محصولات حاوی اسید فرمیک را بعد از برداشتن موها از ریشه بررسی کردند.
اسید فرمیک همان ماده اصلی و موثر در روغن مورچه است.
نتایج اولیه یک کاهش ظاهری در رشد موها را نشان داد؛ اما این تغییر آن قدر چشمگیر نبود که از نظر آماری معنادار باشد.
به زبان سادهتر اثر آن قطعی و قابل استناد نبود.4
یک فرضیه این است که اسید فرمیک با خاصیت تحریک کنندگی خود به داخل فولیکول یا همان ریشه مو نفوذ کرده و به این شکل روند رشد مو را مختل می سازد.
اما برای اینکه بتوانیم با اطمینان در مورد اثربخشی روغن مورچه قضاوت کنیم به تحقیقات انسانی دقیق تر و طولانی مدت تری نیاز داریم.
تجربیات مشتریان
از آنجایی که در منابع مختلف با تناقضات بسیار زیادی در خصوص روغن مورچه برای ابرو مواجه شدیم، تصمیم گرفتیم نظرات کاربران سایت های داخلی و خارجی را به طور کامل بررسی کنیم.
در میان نظرات مشتریان عده ای باور دارند که روغن مورچه برای ابرو واقعاً تأثیرگذار است و استفاده منظم آن برای رفع موهای زائد باعث کاهش رشد مو می شود؛ حتی تعدادی از کاربران خارجی از اثربخشی آن بر موهای زیر بغل و بازو ابراز رضایت کرده اند.
اما برخی معتقدند محصول ارائه شده یک مایع بی رنگ و رقیق است که بوی روغن مورچه نمیدهد و هیچ شباهتی به نمونه اصلی ندارد تا جایی که آن را آشغال یا آب نمک می نامند.
از این رو پیشنهاد می کنند به جای آن از روغن هایی مثل کرچک، سیاه دانه یا بادام تلخ استفاده شود.
به طور کلی نظرات مثبت اندکی وجود دارد و بیشتر مشتریان از کیفیت و تأثیر پایین محصول گله مندند که نشان از کمیاب بودن روغن مورچه اصل و خالص است.
عوارض روغن مورچه برای ابرو
چه قصد تقویت ابرو را داشته باشید و چه بخواهید از شر موهای زائد آن خلاص شوید رعایت این نکات ضروری است:
- تست حساسیت: قبل از مصرف حتما یک قطره از روغن را روی پوست بازو یا پشت گوش خود امتحان کنید. اگر بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت دچار قرمزی، خارش یا سوزش نشدید می توانید از آن استفاده کنید.
- دقت در استفاده: روغن را با فاصله از چشم ها استفاده کنید. از تماس آن با پلک و خط مژه جداً و اکیداً خودداری کنید.
- مقدار و زمان متعادل: همیشه با مقدار کم (۱ تا ۲ قطره) و برای دوره های کوتاه شروع کنید. استفاده زیاد یا طولانی مدت میتواند پوست شما را تحریک کند.
- مصرف روی پوست سالم: هرگز روغن را روی زخم باز، بریدگی، آفتاب سوختگی یا پوست ملتهب مثل نقاط مبتلا به اگزما استفاده نکنید.
- پرهیز از تداخل: در روزهایی که از این روغن استفاده میکنید از مصرف لایه بردارهای قوی (مانند AHA/BHA) یا رتینوئیدها در همان ناحیه خودداری کنید.
- احتیاط برای گروه های خاص: کودکان، زنان باردار یا شیرده و افراد با بیماری های پوستی فعال بهتر است بدون مشورت پزشک از این محصول استفاده نکنند.
- انتخاب محصول اصل: برای خرید روغن مورچه به فروشگاه های معتبر مراجعه کنید و از خرید محصولی با بو یا رنگ غیرعادی پرهیز نمایید. فروشگاهی را انتخاب کنید که اصالت و کیفیت کالای خود را تضمین میکند.
تمام روغن های فروشگاه بکرینا با ضمانت نامه کیفیت ارسال می شوند؛ یعنی اصالت و سلامت کالا پیش از ارسال بررسی میشود و در صورت عدم تایید کیفیت محصول توسط آزمایشگاه تمام وجه پرداختی مشتری کمتر از 24 ساعت عودت داده میشود.
جمع بندی
در نهایت استفاده از روغن مورچه برای ابرو به دو هدف تقسیم می شود: پرپشت کردن یا کاهش موهای زائد.
با توجه به نبود شواهد علمی کافی برای تحریک رشد فولیکول نباید از این روغن انتظار پرپشتی واقعی داشت و تأثیر آن بیشتر به بهبود ظاهری ساقه مو محدود میشود.
برای بهبود ظاهر ابروها روغن های تقویت کننده مانند کرچک، آرگان و رزماری گزینه های مطمئن تری هستند.
برای کاهش موهای زائد بین ابرو نیز استفاده از روغن مورچه یک روش سنتی است که ممکن است برای برخی افراد به مرور زمان موثر باشد.
بنابراین انتخاب آگاهانه و رعایت نکات ایمنی کلید رسیدن به بهترین نتیجه است.
منابع:
- SCCNFP (European Commission) Scientific Opinion on Furfural — Toxicological Evaluation and Recommended Cosmetic Use Limits (Adopted 25 May 2004)
- CIR Expert Panel: Final Safety Assessment of Ricinus communis (Castor) Seed Oil and Related Ingredients (Int. J. Toxicol., May 2007)
- Banihashemi et al. (2011) — Evaluation of topical formic acid and sodium formate for hair reduction in a rat model (Clin Cosmet Investig Dermatol)
- Banihashemi et al. (Mashhad University) — Topical formic acid and sodium formate: a preliminary rat-model evaluation for hair reduction (Clin Cosmet Investig Dermatol, 2011)