روغن گزنه چیست؟ بررسی 6 خواص و مضرات آن

روغن گزنه از گیاه گزنه که گیاهی چوبی و فیبری است، استخراج می شود. هنگامی که گزنه به صورت مرهم یا روغن روی پوست استفاده می شود به از بین بردن و کاهش التهاب و تسکین بیماری های التهابی مانند آرتریت یا درماتیت کمک می کند. توانایی گزنه در مهار التهاب ممکن است به آلرژی های فصلی شدید از جمله تب یونجه نیز کمک کند.

گزنه گیاهی رایج است که در ایالات متحده، کانادا و اروپا، در خاک مرطوب و حاصلخیز رشد می کند. بر روی برگ های گیاه گزنه کرک های تیزی کوچکی وجود دارد که حاوی مواد شیمیایی مانند اسید فرمیک و هیستامین هستند که می توانند پوست را تحریک کرده و باعث سوزش، خارش و قرمزی شوند. با جدا شدن برگ های گزنه از گیاه آن، پس از گذشت چند روز اثر سوزش و التهاب ناشی از تماس دست با برگ های آن از بین خواهد رفت. شما می توانید بعد از جدا کردن آن، پس از گذشت چند روز یا با خشک کردن برگ های گزنه با خیال راحت آن را مصرف کنید.

گیاه گزنه به دلیل محبوبیت آن در همه جای دنیا به عنوان یک داروی عامیانه موثر شناخته می شود، گیاه گزنه دارای طول یک تا دو متر است و در فصل تابستان روئیده و رشد می کند. ریشه های آن زرد رنگ و دارای برگ های نازکی است که بر روی برگ ها و تنه های آن کرک های ریزی وجود دارد که دارای ویژگی های خاصی است.

این روغن از ترکیباتی مفیدی مانند فیبر، پروتئین، ویتامین و مواد معدنی همچون سیمن، ترپن و آنیزول تشکیل شده است. برگ های آن نیز دارای ویتامین A، ویتامین B1، ویتامین K، سیستوسترین و زانتوفیل است که در صورت ابتلا به آسم، التهاب، روماتیسم، تشنج، پوکی استخوان، همچنین سوختگی، خراشیدگی پوست و آلرژی می توانید از این گیاه استفاده کنید.

خواص روغن گزنه

روغن گزنه دارای خواص بسیاری برای سلامتی است. یکی از دلایل اصلی موثر و مفید بودن روغن گزنه به دلیل خواص ضد التهابی آن است که به درمان بیماری های مختلف کمک می کند. تمدن های باستان از گزنه برای درمان بیماری های مختلف استفاده می کردند. مثلا مصریان باستان از دم کرده گزنه برای درمان آرتروز و تسکین انواع درد ها مصرف داشتند. برخی از مردم هنوز هم از گزنه و روغن آن به عنوان یک کمک دارویی موثر استفاده می کنند. اخیرا دانشمندان با تحقیق و مطالعات، کاربرد ها و خواص بیشتری از روغن گزنه را اثبات کردند. مانند؛

1- کاهش و تسکین التهاب

التهاب از جمله نشانه های بدن برای مبارزه با عفونت و بیماری ها است. با این حال در برخی مواقع التهاب ایجاد شده بسیار آزار دهنده بوده و ممکن است جراحات قابل توجهی را به دنبال داشته باشد. روغن گزنه به دلیل دارا بودن ترکیبات موثر در تسکین التهابات، گزینه مناسبی می تواند برای حل این مشکل می تواند باشد. در تحقیقات و مطالعات انجام شده، ثابت شد که روغن گزنه باعث کاهش سطح هورمون های التهابی متعدد و کاهش تولید و ایجاد آن ها شد. مصرف موضعی روغن گزنه موجب کاهش و تسکین آرتریت می شود.

2- تقویت رشد و درخشندگی موها

در صورتی که از روغن گزنه به طور مرتب و روتین استفاده شود، رشد موها را افزایش می دهد. ریزش مو امری طبیعی است که برای هر کسی در هر دوره سنی ممکن است پیش بیاید. طبق آزمایشات و تحقیقات انجام شده، گفته می شود روغن گزنه دارای ساختار و ترکیبات محرکی برای فولیکول ها و سلول های مو می باشد و میکروفولیکول های مو را فعال می کند که موجب رشد سریع تر موها می شود. این روغن با تنظیم چربی پوست کف سر، خارش پوست سر و شوره را به طور دائمی از بین می برد.

روغن گزنه در صورت استفاده مداوم بر روی ساقه های مو باعث ضخیم شدن و حجم دهی به موها می شود. همچنین شکستگی های ناشی از شانه زدن های نامناسب غیر اصولی را ترمیم کرده و انتهای مو را صاف و براق می کند.

نحوه مصرف روغن گزنه برای موها

• برای درخشندگی بیشتر موهای خود، کافی است مقدار کمی از این روغن را به شامپو خود اضافه کنید.
• بهتر است این کار را قبل از شستن سر و خیس شدن موها انجام دهید.
• روغن را در کف دست ریخته و به کف سر و ساقه های مو بزنید.
• پس از استفاده نهایی روی مو، شروع به شستن و شامپو زدن موها بکنید.

پس از اولین استفاده، نتیجه مثبت آن قابل مشاهده است، محتوای چربی اضافی موها کاهش می یابد و تارهای موهای شما شاداب، براق و زیبا تر بنظر می رسند.

3- کاهش فشار خون

فشار خون بالا مشکلی جدی برای سلامتی محسوب می شود، زیرا شما را در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی قرار می دهد که از جمله دلایل اصلی مرگ و میر در جهان است. مصرف روغن گزنه تولید اسید نیتریک را در بدن تحریک می کند که به عنوان گشاد کننده عروق عمل کرده که موجب رفع گرفتگی عضلات و رگ های خونی می شود. همچنین روغن گزنه دارای ترکیباتی است که ممکن است موجب مسدود شدن کانال کلسیم شده و با کاهش نیروی انقباض، قلب را آرام می کند.

4- کاهش علائم تب یونجه

تب یونجه نوعی آلرژی است که با التهاب و گرفتگی پوشش داخلی بینی نمایان می شود. روغن گزنه مناسب ترین گزینه برای درمان این مشکل است زیرا خلط آور بوده و گیرنده های هیستامینی آن موجب توقف سلول های ایمنی از انتشار مواد شیمیایی که موجب نمایان شدن علائم آلرژی می شود، خواهد شد.

5- تسکین درد مفاصل و عضلات

روغن گزنه برای درد مفاصل به ویژه برای درد های زانوها مفید است. روغن گزنه روغنی است که برای رفع کمردرد، دردهای عضلانی و گرفتگی عضلات کاربرد دارد. استفاده از آن به صورت موضعی با ماساژ ناحیه گردن، عضلات گرفته و همچنین استفاده در پشت، کمر و مفاصل به خصوص در طول سرماخوردگی که عضلات بدن دچار گرفتگی هایی می شوند بسیار مناسب و موثر است.

6- مفید برای بانوان

مصرف روغن گزنه برای تقویت رحم در بانوان بسیار مناسب است و در نتیجه احتمال سقط جنین در دوران بارداری را تاحد زیادی کاهش می دهد، زیرا رحم را تقویت و قوی تر می کند و وزن جنین را تحمل می کند. روغن گزنه می تواند خونریزی شدید قاعدگی را در زنان متوقف یا کمتر کند.

همچنین روغن گزنه با مشکلات دوره پساقاعدگی (یائسگی) و احساسات آزار دهنده مرتبط با آن مبارزه می کند و آرامش بخش است. روغن گزنه وقتی به عنوان یک روغن گیاهی دارویی مصرف شود به تولید شیر در سینه مادر شیرده کمک می کند و باعث افزایش شیر مادر خواهد شد.

مضرات روغن گزنه

با وجود فواید فراوان روغن گزنه، هر چیزی مزایا و معایبی را ممکن است داشته باشد، ولی این معایب را می توان عوارض احتمالی آن دانست، زیرا این عوارض برای همه افراد صدق نمی کند.

باید در نظر داشته باشید که مصرف روغن گزنه برای زنان باردار به خصوص در سه ماه اول بارداری مناسب نیست، زیرا روغن گزنه درصدی سموم کمی دارد که ممکن است به جنین آسیب برساند.

مصرف روغن گزنه برای کسانی که از فشار خون پایین رنج می برند تاحد امکان توصیه نمی شود، زیرا فشار بالا را کاهش می دهد و در نتیجه ممکن است باعث افت فشار در افراد کم فشار شود. همچنین بهتر است قبل از مصرف روغن گزنه را با روغن های حامل مناسب مانند روغن نارگیل و روغن زیتون مخلوط کنید تا رقیق شود.

مانند تمامی روغن ها بهتر است قبل از مصرف روی قسمتی از پوست مقداری از آن را برای تشخیص آلرژی و جلوگیری از عوارض آن تست کنید. عوارض آن در صورت داشتن آلرژی شامل بثورات پوستی، ناراحتی معده و احتباس مایعات می باشد. همچنین زمانی که از داروهای لخته شدن خون، فشار خون بالا و دیابت استفاده می کنید، مصرف آن توصیه نمی شود. همچنین اگر به هر نوع بیماری دیگر مبتلا هستید، تا زمانی که با پزشک مشورت نکرده اید، باید از مصرف این روغن خودداری کنید.

روغن گزنه ممکن است با انواعی از داروها تداخل داشته باشد. به عنوان مثال، اثر بالقوه دیورتیک (ادرار آور) گیاه ممکن است تأثیر داروهای دیورتیک را تقویت کند، که می تواند خطر کم آبی بدن را افزایش دهد.

روغن گزنه به دلیل فواید و محبوبیات آن در همه جای دنیا به عنوان روغن گیاهی دارویی شناخته می شود. در صورت داشتن تجربه مصرف آن نظرات و پیشنهادات خود را با کاربران بکرینا در میان بگذارید. 

منابع: 

Characterization, antioxidant and antibacterial activities of chitosan nanoparticles loaded with nettle essential oil

Ultrasound-mediated nettle oil nanoemulsions stabilized by purified jujube polysaccharide: Process optimization, microbial evaluation and physicochemical storage stability