ترکیب منحصر به فرد اسید فرمیک، اسیدهای چرب مفید و ویتامین E، روغن مورچه برای صورت را به گزینه ای موثر در نرمی، شفافیت و تسکین پوست تبدیل کرده است.
از دیگر دلایل محبوبیت این روغن تاثیر آن بر کاهش سرعت رشد موهای زائد صورت است.
البته این نتیجه معمولا دیر بازده است و تاثیرگذاری آن مستقیما به تداوم استفاده و نوع پوست شما بستگی دارد.
روغن مورچه خواص ضدباکتری و ضدالتهابی خوبی از خود نشان میدهد.
به همین دلیل استفاده از آن پس از اصلاح یا اپیلاسیون قرمزی و تحریک پوست را کم کرده و به تسکین یافتن آن کمک میکند.

روغن مورچه همچنین به تقویت سد محافظ پوست، یعنی لایه دفاعی طبیعی آن کمک می کند.
این ویژگی باعث می شود پوست شما در برابر عوامل آسیب رسان بیرونی مقاوم تر شود.
حضور اسیدهای چرب غیراشباعی مانند اولئیک اسید و پالمیتیک اسید، رطوبت را به لایه های عمیق پوست میرساند و به حفظ لطافت و نرمی آن کمک می کند.
آنتی اکسیدان های موجود در روغن مورچه مانند ویتامین E، پوست شما را در برابر آسیب های ناشی از نور خورشید محافظت کرده و به جلوگیری از ایجاد لک و تیرگی کمک میکنند.
خواص روغن مورچه برای صورت
1- کاهش موقت رشد موهای صورت
یکی از دلایل محبوبیت روغن مورچه تاثیر آن بر کاهش سرعت رشد موهای زائد صورت است.
این روغن با داشتن ترکیباتی مثل اسید فرمیک می تواند روی چرخه رشد مو تاثیر بگذارد.
این اسید با نفوذ به فولیکول مو و تغییر pH محیط اطراف ریشه، فعالیت آنزیم های مسئول رشد مانند کراتینوسیت را کم کرده و فاز رشد مو (آناژن) را کند میکند.
در نتیجه موهای جدید دیرتر، نازک تر و با تراکم کمتر رشد میکنند.
روغن مورچه همچنین دارای اسیدهای چربی مثل اسیداولئیک می باشد.
اسید اولئیک با ایجاد بی نظمی در لیپیدهای لایه شاخی پوست، نفوذپذیری پوست و عبور مولکول های کوچک را افزایش می دهند. 1
پالمیتیک اسید موجود در روغن مورچه به ترمیم لایه شاخی پوست کمک میکند تا دچار خشکی و التهاب نشود.
برخی نمونه های طبیعی این روغن حتی حاوی متیل فرمات و هیدروکربن هایی مثل پنتاکوزان هستند، که نفوذ مواد فعال به ریشه مو را ساده تر میکنند.
اگر به طور منظم بعد از هربار شیو ریشه ای مو، از روغن مورچه برای صورت استفاده کنید؛ رشد مو را برای چند روز تا چند هفته کندتر می کنید.
در صورتی که نقش این روغن در ناحیه ابرو و تفاوت اثرگذاری آن با پوست صورت برایتان جالب است، مطالعه مقاله “روغن مورچه برای ابرو” می تواند دید جامع تری به شما بدهد.

2- تسکین التهاب و قرمزی پس از اصلاح
یکی از خواص روغن مورچه برای صورت توانایی آن در تسکین دادن پوست و کاهش قرمزی پس از اصلاح است.
این خاصیت به خاطر وجود ترکیبات فعالی مانند اسیدفرمیک، لینولئیک اسید و اسکوالن در کنار هم است.
اسید فرمیک با نفوذ به لایه های سطحی پوست محیط آن را کمی اسیدی تر میکند.
این کار به مهار آنزیم هایی که باعث ایجاد التهاب میشوند مانند سیکلواکسیژناز ۲ کمک کرده و در نتیجه تولید مواد التهاب زا را کاهش میدهد.
در این حین اسیدهای چرب اولئیک و لینولئیک اسید به بازسازی چربی های طبیعی بین سلول های پوستی کمک می کنند.
این سلسلسله فرایند ها باعث کاهش احساس سوزش و قرمزی بعد از وکس یا بند انداختن می شود.
ترکیباتی با خاصیت آنتی اکسیدانی مانند اسکوالن نیز از پوست در برابر آسیب های محیطی محافظت می کنند. 2
هماهنگی این مواد در کنار هم باعث میشود پوست شما پس از اصلاح سریع تر آرام بگیرد و ظاهر یکنواخت و سالمی پیدا کند.
3- آبرسانی و حفظ نرمی پوست
روغن مورچه به دلیل داشتن چربی های مفید و سازگار با پوست یک آبرسان طبیعی و موثر است.
این روغن حاوی ترکیباتی مانند استئاریک اسید، پالمیتیک اسید، اسکوالن و کلسترول است که ساختاری شبیه به چربی های طبیعی پوست دارند.
این مولکول ها با قرار گرفتن در فضای بین سلول های پوستی به تقویت سد دفاعی پوست کمک کرده و انسجام آن را افزایش میدهند.
این کار مانع از تبخیر رطوبت از سطح پوست می شود که نتیجه آن حفظ آبرسانی عمیق و طولانی مدت است.
اسکوالن موجود در روغن مورچه نه تنها خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود می بخشد بلکه از اکسید شدن چربی های سطح پوست هم جلوگیری میکند.
این ترکیبات با کاهش تبخیر نامحسوس آب از سطح پوست و محکم تر کردن پیوند بین سلول های پوستی (کراتینوسیت ها) به حفظ رطوبت عمیق و نرمی بافت آن کمک می کنند.
در کنار آن کلسترول نیز به بازسازی سریع تر سد دفاعی پوست به ویژه پس از اپیلاسیون کمک میکند.
استفاده از روغن مورچه برای صورت به شما کمک میکند تا پوستی نرم، لطیف و همیشه هیدراته داشته باشید.
Squalene, the main component of skin surface polyunsaturated lipids, shows some advantages for the skin as an emollient and antioxidant, and for hydration and its antitumor activities.
ترجمه: اسکوآلن که بخش عمده لیپیدهای چندغیراشباع روی پوست را تشکیل می دهد، خواص نرم کنندگی و آنتی اکسیدانی دارد، به حفظ رطوبت پوست و مقابله با تومورها کمک میکند. (پایگاه پزشکی PMC)
4- رفع تیرگی و یکنواخت سازی رنگ پوست

استفاده منظم از روغن مورچه برای صورت میتواند به روشن تر شدن پوست و هماهنگی رنگ آن کمک کند.
این خاصیت به دلیل وجود آنتی اکسیدان های قوی مانند ویتامین E، کوآنزیم Q10 و آنزیم سوپراکسید دیسموتاز (SOD) در روغن مورچه است.
ترکیبات آنتی اکسیدانی با خنثی کردن رادیکال های آزاد از آسیب هایی که منجر به ایجاد لک و تیرگی می شوند، جلوگیری می کنند. 3
ویتامین E به همراه اسیدهای چرب مفید روغن فعالیت آنزیم تیروزیناز را کاهش میدهد؛ این آنزیم مسئول اصلی تولید رنگدانه پوست یا همان ملانین است.
این فرآیند کمک می کند تا از ایجاد تیرگی در نواحی بالای لب و چانه جلوگیری شود.
ترکیباتی مانند اسکوالن نیز با بهبود گردش خون مویرگی به پوست کمک می کنند تا شفافیت و درخشندگی طبیعی خود را حفظ کرده و ظاهری یکنواخت تر داشته باشد.
5- خاصیت ضدباکتری و پیشگیری از جوش های سطحی
روغن مورچه به دلیل داشتن ترکیبات ضد میکروبی میتواند به متعادل کردن باکتری های سطح پوست و پیشگیری از جوش کمک کند.
مطالعات آزمایشگاهی نشان داده اند که اسیدهای آلی مانند اسید فرمیک در غلظت مناسب می توانند رشد برخی باکتری های بیماری زای پوستی را مهار کنند. 4
این اثر به خصوص روی باکتری Cutibacterium acnes که یکی از عوامل اصلی ایجاد جوش است، تاثیرگذار است.
با کنترل این باکتری از اکسید شدن چربی در منافذ پوست جلوگیری شده و احتمال تشکیل جوش های سرسیاه و التهابی کاهش می یابد.
جالب است بدانید که ترکیبات دیگری مانند فورفورال موجود در این روغن میتوانند رشد برخی قارچ های پوستی را نیز مهار کنند.
این خاصیت باعث می شود استفاده روغن مورچه برای صورت پس از اصلاح، از ایجاد عفونت های خفیف پوستی نیز پیشگیری کند.

6- کمک به بازسازی پوست و بهبود بافت آن
روغن مورچه به واسطه ترکیبات فعال خود به فرآیند ترمیم و بازسازی سلول های پوستی کمک می کند.
اولئیک اسید با افزایش نفوذپذیری سلول های پوست جذب مواد مغذی را بهتر کرده و به ترمیم لایه سطحی پوست سرعت می بخشد.
در کنار آن پالمیتیک اسید و کلسترول به بازسازی لایه چربی محافظ پوست کمک می کنند.
آنتی اکسیدان های قدرتمندی مانند ویتامین E و آنزیم سوپراکسید دیسموتاز نیز از فیبرهای کلاژن و الاستین در برابر آسیب رادیکال های آزاد محافظت می کنند. 5
حضور ویتامین C و پپتیدهای زیست فعال به تحریک ساخت پروتئین های ساختاری پوست کمک کرده و به ترمیم آسیب های جزئی پس از اپیلاسیون سرعت میدهند.
Vitamin C is one of the most powerful antioxidants in the skin. Due to its antioxidant, neocollagenesis, and skin-lightening properties, its clinical applications range from photoprotection and antiaging to antipigmentation.
ترجمه: ویتامین C یکی از قوی ترین آنتی اکسیدان های پوست است. به دلیل خواص آنتی اکسیدانی، نئوکلاژنز و روشن کنندگی پوست، کاربردهای بالینی آن از محافظت در برابر نور خورشید و ضد پیری گرفته تا ضد لک شدن پوست متغیر است. (ncbi)
این مجموعه هماهنگ از ترکیبات بافت پوست را بهبود داده و به لطافت و یکنواختی بیشتر آن کمک می کند.
جهت آشنایی با خواص بیشتری از روغن مورچه و طریقه مصرف آن، مقاله “روغن مورچه چیست؟” توضیحات کامل تری را ارائه می کند.
ترکیبات اصلی روغن مورچه
| ترکیب | نقش در پوست |
| اسید فرمیک | ضدباکتری و تنظیم pH |
| اولئیک اسید | نرم کننده و افزایش نفوذپذیری |
| پالمیتیک اسید | ترمیم کننده سد پوستی |
| لینولئیک اسید | ضدالتهاب و حفظ رطوبت |
| کلسترول | تقویت ساختار اپیدرم |
| اسکوالن | آنتی اکسیدان و محافظ چربی های پوست |
| ویتامین E | آنتی اکسیدان قوی و ضدپیری |
| ویتامین C | تحریک سنتز کلاژن |
| فورفورال | حامل جذب و محرک ضعیف |
| متیل فرمات | افزایش نفوذ ترکیبات فعال |

نحوه استفاده روغن مورچه برای صورت
جهت پیشگیری از بروز هر نوع حساسیت و رسیدن به نتیجه مطلوب بهتر است روغن مورچه را طبق اصول زیر استفاده کنید.
استفاده پس از رفع مو از ریشه
- زمان استفاده: بهترین زمان بلافاصله پس از اپیلاسیون یا اصلاح مو از ریشه است.
در این حالت فولیکول های مو باز هستند و روغن بهتر به ریشه مو نفوذ میکند. - مقدار مصرف: فقط ۱ تا ۲ قطره برای نواحی مورد نظر مثل بالای لب یا چانه کافی است.
- روش ماساژ: روغن را روی پوست تمیز و خشک بریزید و به آرامی برای ۵ تا ۱۰ دقیقه ماساژ دهید تا جذب شود.
بهتر است تا چند ساعت پوست را نشویید. - دفعات تکرار: این کار را به مدت ۵ تا ۷ روز پس از اپیلاسیون و روزی ۱ تا ۲ بار تکرار کنید.
اگر پوست حساسی دارید یک روز در میان استفاده کنید.
مراقبت های ضروری پس از استفاده:
- پس از جذب روغن از یک کرم مرطوب کننده ملایم حاوی آلوئه ورا یا سرامید برای تقویت اثر ترمیمی آن استفاده کنید.
- در طول دوره مصرف از محصولات لایه بردار قوی مانند AHA و BHA یا کرم های رتینوئیدی استفاده نکنید.
- اگر دچار قرمزی یا سوزش شدید مصرف را قطع کرده و با کمپرس سرد پوست خود را آرام کنید.

طریقه استفاده روغن مورچه برای نرمی و یکنواختی پوست
1- استفاده شبانه: قبل از خواب صورت را تمیز و خشک کنید.
۱ تا ۲ قطره روغن را روی نواحی دلخواه بریزید و ۲ تا ۳ دقیقه ماساژ دهید.
اجازه دهید تا صبح روی پوست بماند. این کار را میتوانید هفته ای ۲ تا ۳ شب تکرار کنید.
2- رقیق سازی برای پوست حساس: یک واحد روغن مورچه را با سه واحد روغن حامل مانند روغن جوجوبا مخلوط کنید.
چند قطره از این ترکیب را ۳ تا ۵ دقیقه روی پوست ماساژ دهید و پس از نیم ساعت اضافه آن را با دستمال پاک کنید.
3- ترکیب با کرم برای پوست خشک: یک پمپ از کرم مرطوب کننده سبک خود را با ۱ قطره روغن مورچه ترکیب کرده و روی نواحی مورد نظر ماساژ دهید.
این روش به جذب کنترل شده کمک می کند.
4- افزایش جذب با کمپرس گرم: یک حوله گرم و مرطوب را برای ۲ تا ۳ دقیقه روی پوست بگذارید تا منافذ باز شوند.
سپس روغن را بزنید و ۵ دقیقه ماساژ دهید. در انتها میتوانید پوست را با آب خنک بشویید.
تاثیر روغن مورچه بر انواع پوست
| نوع پوست | مدت و دفعات استفاده | توضیحات |
| پوست نرمال | روزی یک بار به مدت ۵–۷ روز پس از اپیلاسیون | جذب سریع بدون احساس چربی؛ نیاز به رقیق سازی ندارد |
| پوست خشک | هر ۴۸ ساعت یک بار، ترکیب با روغن بادام یا کرم پایه سبک | افزودن ۲–۳ قطره روغن حامل برای جلوگیری از خشکی بیشتر |
| پوست چرب | روزی یک بار به مدت ۵ روز متوالی سپس توقف ۲ روز | استفاده در شب، شست وشوی صورت پس از ۳ ساعت توصیه میشود |
| پوست حساس | یک روز در میان به مدت ۴–۵ روز، پس از تست پچ | رقیق سازی با نسبت ۱:۳ روغن مورچه با روغن جوجوبا الزامی است |
| پوست مختلط | روزی یک بار فقط روی نواحی پرمو (چانه و بالای لب) | اجتناب از استفاده در نواحی T-Zone برای جلوگیری از براقیت |
عوارض روغن مورچه برای صورت
مانند هر محصول طبیعی دیگری روغن مورچه نیز ممکن است برای همه مناسب نباشد. رعایت نکات زیر به استفاده ایمن تر از آن کمک می کند:
- تحریک پوستی: ترکیبات فعالی مانند اسید فرمیک ممکن است در غلظت بالا یا روی پوست های حساس باعث قرمزی، خارش یا سوزش شوند. همیشه با مقدار کم شروع کنید. 6
- واکنش آلرژیک: در اولین نوبت استفاده حتما تست حساسیت انجام دهید. مقدار کمی از روغن را روی پوست بازوی خود بزنید و ۲۴ ساعت صبر کنید.
درصورتی که هیچ گونه علائم آلرژیکی مشاهده نکردید دوره مصرف را شروع کنید. - تداخل با سایر محصولات: از مصرف همزمان این روغن با محصولات لایه بردار قوی مانند رتینوئیدها، AHA و BHA خودداری کنید و حداقل ۲۴ ساعت بین آن ها فاصله بیندازید.
- محدودیت مصرف: استفاده از این روغن برای خانم های باردار و شیرده، روی پوست زخمی یا آسیب دیده و برای افرادی با سابقه آلرژی شدید پوستی توصیه نمی شود.
شرایط نگهداری صحیح
برای حفظ کیفیت روغن، آن را در جای خشک و خنک به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.
پس از هر بار استفاده درب بطری را محکم ببندید تا از اکسید شدن ترکیبات مفید آن جلوگیری شود.
راهنمای خرید و تشخیص روغن مورچه اصل
برای تشخیص روغن مورچه اصل هیچ روش خانگی وجود ندارد.
تنها راه قطعی برای تشخیص کیفیت روغن مورچه آزمایش آن در آزمایشگاه است.
با این حال با توجه به نکات زیر می توانید تا حد زیادی از کیفیت محصولی که می خرید اطمینان حاصل کنید؛
ویژگی های روغن مورچه اصل
- رنگ و بافت: رنگ روغن اصل تقریبا بی رنگ تا کمی زرد ملایم بوده، بافتی سبک و نیمه چرب دارد و به سرعت جذب پوست میشود بدون اینکه حس سوزش شدید ایجاد کند.
- بو: بوی طبیعی آن کمی تند و خاص است که به دلیل وجود اسید فرمیک است. اگر بوی عطر یا گل بدهد دارای ناخالصی است.
- بسته بندی: روغنی که در شیشه های تیره رنگ عرضه می شود در در برابر نور ایمن بوده و خواص آن بیشتر حفظ شده، در نتیجه با کیفیت تر است.
نشانه های روغن تقلبی
- اگر روغن خیلی چرب باشد و روی پوست لایه ضخیمی باقی بگذارد احتمالا با روغن های گیاهی ارزان ترکیب شده است.
- ایجاد سوزش یا قرمزی شدید و فوری می تواند نشانه وجود اسید فرمیک مصنوعی و کنترل نشده باشد.
چگونه با اطمینان خرید کنیم؟
برای خریدی مطمئن پیشنهاد میشود به سراغ فروشگاه های تخصصی و معتبر مانند فروشگاه بکرینا بروید.
فروشگاه بکرینا تمام محصولات خود را همراه با ضمانت نامه کتبی ارسال می کند؛
همچنین تضمین می دهد که در صورت اعلام عدم تایید کیفیت محصول توسط آزمایشگاه، کل مبلغ پرداختی طی ۲۴ ساعت به شما بازگردانده خواهد شد.
علاوه بر این شما می توانید قبل از خرید، از مشاوره و راهنمایی تخصصی کارشناسان این مجموعه نیز بهره مند شوید.
جمع بندی
ترکیباتی مانند اسید فرمیک، اسکوالن و پپتیدهای فعال موجود در روغن مورچه برای صورت به کاهش رشد موهای زائد، افزایش نرمی و یکنواختی رنگ پوست و تقویت سد دفاعی آن کمک میکند.
استفاده درست و منظم از این روغن می تواند نتایج مثبتی را بدون ایجاد حساسیت به همراه داشته باشد.
منابع:
- Improved Topical Drug Delivery: Role of Permeation Enhancers and Advanced Approaches — Hmingthansanga et al., NIPER Kolkata (Pharmaceutics, 2022)
- Physiological functions of squalene and potential applications in livestock production (Du et al., Front. Vet. Sci., 2024)
- Antioxidants for pigmentary disorders: scoping review and meta-analysis of effects on vitiligo and melasma (Speeckaert et al., Ghent University; Antioxidants 2023)
- Low concentrations of acetic and formic acids potentiate pulsed-electric-field bactericidal efficacy against Staphylococcus aureus and Pseudomonas aeruginosa — V. Novickij et al., BMC Microbiology (Vilnius research group, 2019)
- The roles of vitamin C in skin health: a comprehensive narrative review comparing topical and nutritional approaches — Pullar J.M., Carr A.C., Vissers M.C.M., University of Otago (2017)
- Full-thickness chemical burn of the hand from a formic-acid anti-wart topical: case report and literature review — Sjökvist et al., Scars Burn Heal (2020)
